-
1 шляпа
-
2 пойти
сов.1) китеп бару, китү, бару2) кузгалу, кузгалып китү, китү3) йөри башлау4) чыга башлау, ага башлау5) ява башлау6) китү, бару7) кабу, эләгү8) керү, укырга керү9) үтү, үтә башлау, сатыла башлау10) бирелү, тапшырылу, җибәрелү11) китү, тотылу, кирәк булу12) килешү13) куела башлау, күрсәтелә башлау14) керү, кагылу•- пойти по дурной дороге
- пошёл вон!
- если на то пошло
- он пошёл в отца -
3 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
4 добро бы
бер сүз дә әйтмәс идең, берни дә әйтмәс идең дә бит;... бер хәл идедобро бы сам сделал, а то всё на других переложил — үзе эшләсә, бер хәл иде дә, ә ул барысын да башкаларга йөкләгән
-
5 застать
сов.( кого-что) туры китерү,...ганда... булу; күрә алу, очрату -
6 подозреваться
несов.шик тоту,... дер дип шикләнү -
7 дышать
несов.1) тын алу, сулау, сулыш алуеле дышать — көчкә сулыш алу, көчкә тын алу
2) перен. аңкып (сизелеп) тору•- дышать на ладанчем он дышит? — аның ни хәле бар икән?, ул ни эшләр бетереп ята икән?
-
8 наравне
нареч.1) бертигез; бер үк югарылыкта (тирәнлектә һ.б.ш.)2) бертигез, беррәттән, бер (үк) дәрәҗәдә -
9 настроиться
сов.1) корылу, көйләнү; җайлану2) ( берәр төрле) хис туу (барлыкка килү); (берәр төрле) хискә бирелүнастроиться против (кого-л.) — берәүгә каршы дошманлык хисе туу
3) с неопр., ( на что) (берәр нәрсә) эшләргә теләк (ният) туу, ниятләнү -
10 отразиться
сов.1) ( на гладкой поверхности) чагылу2) беленү, күренү, сизелү, чагылу3) ( на ком-чём) тәэсир итү, йогынты ясау
См. также в других словарях:
эш — 1. Шөгыль, гамәл, хезмәт. Гадәт, вазифа, бурыч, хак йорт эшләре. Эшкәртелә торган, хәзерләнү процессында булган нәрсә 2. Нәр. б. җитештерү, ясау, эшкәртүгә һ. б. юнәлтелгән эшчәнлек. Гомумән берәр өлкәдәге эшчәнлек. Фикерләргә, сүзләргә капма… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилле — с. I. 1. Җил исеп торган, җил көчле булган. Көчле җил белән бер үк вакытта була торган (явым төшем тур.) җилле яңгыр. II. 1. күч. Җитез, хәрәкәтчән, елдам; уңган, булган җилле идем, җитез идем, җиде көндә бер ыштан – тегәм дә атам, тегәм да атам … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үз — а. Үзенә караган, үзенеке булган. Мөстәкыйль рәвештә, үзең тарафыннан барлыкка китерелгән, табылган, эшләнгән, иҗат ителгән үз эшенә үзе сокланды. Шәхси милек саналган үз йорты белән тора 2. Шушы кешегә яки әйбергә генә хас булган, үзенчәлекле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аяу — Кызгану, хәленә керү илеңдә дус ишең аяр иде әле. Җәзадан, берәр авырлыктан коткарып калдыру. АЯУ АТНАСЫ – 1) Бәби тапкан хатынны һәртөрле эшләрдән бушату, аның йортына барып, өй эшләрен эшләшү атнасы 2) Җәйге челләнең беренче атнасында, табигать … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җайлану — 1. Тәртипкә керү, рәтләнү, җайга салыну, көйләнү, үз җае белән бара башлау. Билгеле бер тәртип, эзлеклелек белән бару сүз җайланып китми иде 2. Уңай, җайлы торыш алу. Эшләү өчен җайлы, уңай хәлгә килү, ипләнү (мәс. эш коралы) ; җайга төшү, остару … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тору — ф. 1. Берәр урынга баскан хәлдә булу. Билгеле бер торышта булу. Берәр урынга баскан хәлдә нәрсә белән дә булса мәшгуль булу. Берәр рәттә, системада, постта урын алган булу. Чиратлы процедураны үтү комиссия т. 2. Берәр урынны биләү. Берәр пункттан … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әзер — с. 1. Файдаланырга яраклы булган, шундый хәлгә килгән; төгәлләнгән, әзерләп куелган. рәв. Берәр эшне башкарырлык хәлдә, әзерлек хәлендә. Кем. б. тарафыннан хәстәрләнгән, файдалану өчен яраклы хәлгә китерелгән 2. Алдан уйланылган, тупланган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
басма — I. и. 1. Баскычның басып менә торган аратасы яки киртләче 2. Өйалды баскычы. Басып яки утырып тору өчен бер генә тактадан торган җайланма көймә б. сы 3. Су кырыеннан эчкәрәк кереп басып торырга (йөрергә) уңайлы булсын өчен ясалган, корылган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йорт — 1. Тору өчен, төрле оешмалар, предприятиеләр өчен билгеләнгән корылма, бина; өй һәм аңа караган каралты 2. Бер хуҗалык булып яшәүче кешеләр, гаилә. Бер йортта яшәүче бер яки берничә гаилә кешеләре. Аерым гаилә хуҗалыгы җиде йорт бергә оешып 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
урында — Җирле оешмаларның үзендә (югары оешмалар катнашыннан башка) мәсьәләне урында хәл итү 4. Нәрсәнең дә булса аерым өлеше, җире 5. Китапның, әдәби яки музыкаль әсәрнең, пьесаның аерым бер өлеше, өзеге 6. Кемнең дә булса берәр өлкәдә башкарган эш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
штат — I. Кайбер дәүләтләрдә үзидарәгә хокукы булган административ территориаль берәмлек Америка Кушма Штатлары 1918 елда Идел Урал Штаты төзүгә зур өметләр баглана иде. II. ШТАТ – 1. Берәр оешмада эшләүчеләрнең даими составы 2. ШТАТ РАСПИСАНИЕСЕ –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
